Croeso

Trosolwg o'r Prosiect ​

Mae’r prosiect rhyngddisgyblaethol hwn yn defnyddio celfyddydau creadigol i archwilio hanes diwylliannol pobl Cymru a phobl Bryniau Casia yng ngogledd-ddwyrain India. Dyma hanes sy’n rhychwantu 170 o flynyddoedd, o ddyfodiad y cenhadon ym Mryniau Casia yn y 1840au hyd at ymadawiad holl genhadon tramor India ym 1967, a hefyd y tu hwnt i’r cyfnod hwnnw. Esgorodd y berthynas ddiwylliannol a hanesyddol hon ar gasgliad cymhleth ac amrywiol o ddeunydd rhyngddiwylliannol. Yn y prosiect defnyddir celfyddydau creadigol, sef perfformiad a ffilm yn bennaf, fel modd o adeiladu 'deialog ddiwylliannol' rhwng ysgolheigion creadigol o Gymru ac India, deialog sy'n archwilio ac yn ymateb i’n perthynas hanesyddol. 

Staff y prosiect:  Yr Athro Lisa Lewis, Prifysgol De Cymru; Dr Aparna Sharma, UCLA; Dr Helen Davies, Prifysgol De Cymru; gyda'r Athro Desmond Kharmawphlang, NEHU, Shillong, India yn ymgynghorydd ymchwil; a Gareth Bonello, myfyriwr doethuriaethol, Prifysgol De Cymru (a ariennir gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol a Chyfadran y Diwydiannau Creadigol, Prifysgol De Cymru).

Cyd-destun ymchwil

Gwreiddir y berthynas ryngddiwyllianol rhwng y Cymry a’r bobl Casi yn y cyswllt cenhadol a sefydlwyd yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg gan Genhadaeth y Methodistiaid Calfinaidd ym Mryniau Casia, a’r prosesau diwylliannol sy’n ganlyniad i’r fath ryngweithio. Tan ddiwedd cyfnod y Genhadaeth yno ym 1969 roedd ei chynrychiolwyr yn gyfrifol am gynnyrch diwylliannol eang yn seiliedig ar gyfnewid gyda'r gymuned leol. O ganlyniad, ceir corff cyfoethog a chymhleth o lenyddiaeth a pherfformiad, gan gynnwys llythyrau, emynau a chaneuon gwerin, llenyddiaeth grefyddol, dyddiaduron, cylchgronau, llenyddiaeth a ffilmiau teithio, ffotograffiaeth, a barddoniaeth. Mae’r rhan fwyaf ohono erbyn hyn ar wasgar mewn archifau swyddogol ac answyddogol yng ngogledd-ddwyrain India a Chymru. Mae'r cefndir hwn yn darparu'r cyd-destun ar gyfer adeiladu cyfres o 'ddeialogau diwylliannol' a gynhelir drwy’r celfyddydau creadigol, ac sy'n darparu cyfleoedd i archwilio ac ymateb i gyfres o amcanion ymchwil.